Անշնորհակալ գործ է, պատմականորեն լիակատար կերպով մերժված: Դա է ապացուցում մեր անցած 300 տարվա պատմությունը:
Ինչ է շահել Հայաստանը գտնվելով Ռուսաստանի կազմում:
Նախ, ամենակարևորը: Գտնվելով Ռուսաստանի կազմում Արևելյան Հայաստանի հայ բնակչությունը խուսափել է Թուրքիայի տիրապետության տակ մնացած Արևմտյան Հայաստանին ու նրա ժողովրդին բաժին հասած ողբերգական ճակատագրից, չի ենթարկվել ցեղասպանության: Գտնվելով Ռուսաստանի կազմում Հայաստանը դարձել է հայ ժողովրդի ազգային համախմբման կենտրոն: 
Իսկ սովետական իշխանության տարիներին գտնվելով Սովետական Միության կազմում Հայաստանը ձեռք է բերել մեր պատմության մեջ չտեսնված վիթխարի հաջողություններ կյանքի բոլոր ասպարեզներում՝ մշակույթի, արվեստի, գիտության կրթության, արդյունաբերության, գյուղատնտեսության և այլ ասպարեզներում: Հայ ժողովրդի մեծագույն զավակները եղել են համոզված հարենասերներ, բայց և հասկացել են Ռուսաստանի դերը մեր ճակատագրում: 
Կոմիտասը 1912 թ. Արշակ Չոպանյանին ուղարկած նամակում համոզված գրել է՝ «Առանց Ռուսիայի չկա փրկություն»: 
Հայ մեծանուն բանաստեղծ Հովհաննես Թումանյանը գրել է. «Ով ելել է Ռուսաստանի հաջողության դեմ, նա ելել է Հայկական հարցի հաջողության դեմ»:
Մեր ժամանակակից, սփյուռքում ապրող ազգային և հասարակական գործիչ Նազարեթ Սրմաքեշյանը Ռուսաստանին համարում է հայ ժողովրդի հավատարիմ բարեկամ և զինակից ու պահանջում է ՝ չդավել Ռուսիային: 
Լսու՞մ եք, մի՛ դավեք Ռուսիային, եթե ազնիվ մոլորյալներ եք: 
Եթե ոչ՝ ապա պատմականորեն դատապարտված են Ռուսաստանի նկատմամբ ատելություն սերմանողները՝ ինչպես անցյալում, այնպես էլ այսօր ու ապագայում:
Սա ցույց է տալիս պատմական զարգացման ամբողջ ընթացքը: 
Վլադիմիր ՊԵՏՐՈՍՅԱՆ 
Պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր